Μητρότητα : Τι ισχύει για τις εργαζόμενες μητέρες

Άδεια μητρότητας

Η άδεια μητρότητας διαρκεί συνολικά 17 εβδομάδες (119 ημέρες). Οι 8 εβδομάδες χορηγούνται υποχρεωτικά πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού (56 ημέρες – άδεια τοκετού), και οι υπόλοιπες 9 μετά τον τοκετό (63 ημέρες – άδεια λοχείας). Αν η έγκυος γυναίκα πάρει άδεια ασθενείας για 8 εβδομάδες μέχρι τον τοκετό, τότε δε δικαιούται να λάβει την άδεια τοκετού.

Αν ο τοκετός πραγματοποιηθεί προτού συμπληρωθούν 56 ημέρες, το υπόλοιπο θα χορηγηθεί μετά τον τοκετό για να συμπληρωθούν κανονικά οι 119 ημέρες. Αν το παιδί γεννηθεί νεκρό ή πεθάνει μετά τον τοκετό, τότε η άδεια λοχείας (63 ημέρες) δεν διακόπτεται.

Η εργαζόμενη έγκυος γυναίκα που επιστρέφει στην υπηρεσία της μετά τον τοκετό, δικαιούται και για το διάστημα πριν και μετά τον τοκετό, να λάβει την κανονική άδεια (σε ημέρες και αποδοχές), το επίδομα αδείας, δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως δηλαδή γίνεται και για τους υπόλοιπους κανονικά εργαζόμενους.

Επιδόματα μητρότητας ΙΚΑ – ΟΑΕΔ

Το επίδομα κυοφορίας προκαταβάλλεται εφόσον έχουν προσκομιστεί τα δικαιολογητικά. Το επίδομα λοχείας καταβάλλεται μετά τον τοκετό και αφού προσκομισθεί ληξιαρχική πράξη γέννησης.

Το ποσό του κάθε επιδόματος είναι ίσο περίπου με τα 2/3 του μισθού.

Στο τέλος της λοχείας, ο ΟΑΕΔ καταβάλει ένα συμπληρωματικό επίδομα, ώστε η εργαζόμενη μητέρα να συμπληρώσει το σύνολο των αποδοχών της για τις 119 ημέρες. Η αίτηση γίνεται μετά τον τοκετό.

Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας μητρότητας

Για να έχει το δικαίωμα αυτού του επιδόματος η ασφαλιζόμενη πρέπει να έχει συμπληρώσει 200 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση τα δύο (2) προηγούμενα χρόνια από την πιθανή ή την πραγματική ημέρα τοκετού.

Απαιτούμενα δικαιολογητικά

1. Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης των 2 τελευταίων χρόνων ή βεβαίωση εργοδότη επικυρωμένη από το Υποκ/μα ΙΚΑ που ελέγχει τον εργοδότη
2. Ασφαλιστική ικανότητα σε ισχύ
3. Βεβαίωση του γυναικολόγου του ΙΚΑ‐ΕΤΑΜ για την πιθανή ημέρα τοκετού
4. Υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη για την ημέρα διακοπής της εργασίας και δήλωση της εργαζομένης ότι διέκοψε την εργασία (το έντυπο χορηγείται από το γιατρό του ΙΚΑ που θα σας εξετάσει και υπογράφουν εργοδότης και εργαζόμενος)
5. Για το επίδομα λοχείας απαιτείται η ληξιαρχική πράξη γέννησης

Αποδοχές

Η επιχείρηση που χορηγεί σε έγκυο γυναίκα άδεια τοκετού, οφείλει να της καταβάλλει τις αποδοχές της άδειας ασθενείας, οι οποίες είναι 13 ημερομίσθια ή το ½ του μισθού της, αν δεν έχει συμπληρώσει 12 μήνες εργασίας, ή 26 ημερομίσθια ή ένας μισθός, για εργάτρια ή υπάλληλο αντίστοιχα, για απασχόληση πάνω από 12 μήνες στην ίδια επιχείρηση. Μετά αναλαμβάνει το ΙΚΑ με την παροχή επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας.

Μειωμένο ωράριο

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται για το θηλασμό και τις υπόλοιπες φροντίδες ανατροφής του παιδιού και για 30 μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας να προσέρχονται αργότερα ή να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία (1) ώρα κάθε μέρα. Εναλλακτικά μπορούν να έχουν μειωμένο ωράριο κατά 2 ώρες την ημέρα για τους πρώτους 12 μήνες και 1 ώρας για 6 επιπλέον μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας (12+6=18 μήνες) , εφόσον υπάρχει συμφωνία με τον εργοδότη. Αντίστοιχη αλλά ανάλογη μείωση του ωραρίου δικαιούται και η γυναίκα που εργάζεται μερική απασχόληση.

Εφόσον συμφωνήσει ο εργοδότης, εναλλακτικά με τις δύο παραπάνω επιλογές, η μητέρα μπορεί αντί για μειωμένο ωράριο, να πάρει συνεχόμενη άδεια με αποδοχές, διάρκειας περίπου 3,5 μηνών για πενθήμερο και 4,2 μηνών για εξαήμερο (ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδεια).

Ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας

Μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας, και μόνο με την συγκατάθεση του εργοδότη, οι μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ που απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, δικαιούνται την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας από τον ΟΑΕΔ διάρκειας έως έξι (6) μηνών. Ο χρόνος αυτός λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Η αίτηση γίνεται μόνο ηλεκτρονικά εντός 60 ημερών από τη λήξη της άδειας κυοφορίας και λοχείας, της ετήσιας κανονικής άδειας που απομένει και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας (εάν υπάρχει).

Ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως το μισθό και τα ένσημα. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα,  θεωρείται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό ετήσιας κανονικής άδειας, επιδομάτων και αποζημίωση απόλυσης.

Τι ισχύει για τον πατέρα

Σε περίπτωση γέννησης τέκνου, ο πατέρας δικαιούται 2 εργάσιμες ημέρες άδεια με αποδοχές για κάθε τέκνο. Αν ο πατέρας έχει κανονική άδεια την ημέρα του τοκετού, τότε δεν δικαιούται επιπλέον άδεια.

Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας του παιδιού μπορεί εναλλακτικά να ζητήσει και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση η εργαζόμενη μητέρα και πρέπει αυτό να αποδειχθεί με βεβαίωση της επιχείρησης που εργάζεται η μητέρα.

Απόλυση εγκυμονούσας

Ο εργοδότης δεν έχει δικαίωμα ν’ απολύσει την έγκυο εργαζόμενη γυναίκα, από τη στιγμή που αντιλήφθηκε ότι είναι έγκυος και μέχρι να περάσουν 18 μήνες από τον τοκετό. Το διάστημα των 18 μηνών μπορεί να παραταθεί λόγω ασθενείας της εργαζομένης που να οφείλεται στον τοκετό ή την κύησή. Είναι άκυρη η απόλυση ακόμα και στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν γνωρίζει για την εγκυμοσύνη της μισθωτού ή και η ίδια δεν γνωρίζει ότι είναι έγκυος ή το παιδί γεννηθεί νεκρό. Στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, η μη απόλυση ισχύει μέχρι το χρόνο που λήγει η σύμβαση.

Μπορεί να απολύσει ο εργοδότης μια έγκυο γυναίκα μόνο για σπουδαίο λόγο. Αυτός θεωρείται η μη συμμόρφωση της εγκύου με τις οδηγίες του εργοδότη, η αμελής εκτέλεση εργασίας λόγω ψυχικών προβλημάτων, η άσκηση όμοιας και ανταγωνιστικής επιχείρησης από το σύζυγο της, καθώς και επανειλημμένη απουσία της εγκύου από την εργασία. Πάντως, δε θεωρείται ως σπουδαίος λόγος, η ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης στην εργασία της γυναίκας που είναι έγκυος, και η όποια μείωση οφείλεται στην εγκυμοσύνη.

Αν ο εργοδότης απολύσει έγκυο γυναίκα ή μέχρι να περάσουν 18 μήνες μετά τον τοκετό, τότε καθίσταται υπερήμερος και κατά συνέπεια οφείλει να καταβάλει μισθούς υπερημερίας μέχρις ότου απολυθεί με έγκυρη απόλυση.

Παροχές μητρότητας ΕΦΚΑ (ΟΑΕΕ)

Μείωση εισφορών κατά 50% στις γυναίκες ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ

Για τις γυναίκες ελεύθερους επαγγελματίες που ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ, δεν προβλέπεται ειδική άδεια μητρότητας. Οι ίδιες, με βάση τις ανάγκες τους και την οικονομική τους δυνατότητα, επιλέγουν για ποιο διάστημα δεν θα εργαστούν και φυσικά δεν θα έχουν εισοδήματα.

Παρέχεται μείωση κατά 50% των εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης που τις βαρύνουν κατά τους πρώτους 12 μήνες που έπονται εκείνου της γέννησης κάθε παιδιού. Στην περίπτωση δε, που θα υπάρξει νέος τοκετός πριν από την λήξη του πρώτου 12μηνου τότε θα αρχίζει νέο χρονικό διάστημα από τoν επόμενο μήνα του δεύτερου τοκετού και μετά.

Επίδομα μητρότητας αυτοαπασχολούμενων ΟΑΕΕ

Αυτοαπασχολούμενες γυναίκες − άμεσα ασφαλισμένες του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.), δικαιούνται λόγω κυοφορίας και λοχείας, μηνιαίο επίδομα μητρότητας, ύψους εκατόν πενήντα (150) ΕΥΡΩ και για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος αυτού είναι η ύπαρξη ταμειακής ενημερότητας και ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές ασθένειας κατά την ημερομηνία του τοκετού, καθώς και να μην δικαιούται η αιτούσα επίδομα μητρότητας από άλλο ασφαλιστικό οργανισμό.Για τη χορήγηση απαιτείται η υποβολή των κάτωθι δικαιολογητικών:

1. Αίτηση της ασφαλισμένης στην οικεία Περιφερειακή Διεύθυνση του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.),
2. Ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου ή βεβαίωση γιατρού του μαιευτηρίου για την πραγματοποίηση του τοκετού.
3. Υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 ότι δεν δικαιούται  από άλλο ασφαλιστικό οργανισμό επίδομα μητρότητας.

Δείτε περισσότερα άρθρα και δικαιολογητικά 

• Αλλαγή ονόματος ΔΕΗ

• Έκδοση αριθμού μητρώου ΙΚΑ (ΕΦΚΑ)

• Έκδοση ΑΦΜ

• Μεταβίβαση αυτοκινήτου και μοτοσυκλέτας

• Ηλεκτρονικές αποδείξεις – Τι ισχύει με το αφορολόγητο

• Πώς φορολογούνται τα εισοδήματα από το εξωτερικό

• Πως φορολογούνται τα εισοδήματα από ενοίκια
  

• Αποφυγή τεκμηρίων – Πως θα πληρώσετε λιγότερους φόρους
  

• Διαδικασία και ενέργειες κληρονόμου μετά το θάνατο συγγενικού προσώπου
  

• Προσθήκη-μεταβολή ΚΑΔ

• Η λύση για να απολαμβάνεις την εργασία σου : Δημιούργησε τη δική σου επιχείρηση!
  

• Τι χρειάζεται για να ξεκινήσεις μια νέα επιχείρηση

• Επιχείρηση με έδρα το σπίτι. Τι ισχύει;

• Τι είναι το Business Coaching
  

• Πώς θα κάνετε έναρξη ατομικής επιχείρησης

• Ίδρυση Ο.Ε. –  Ε.Ε.  διαδικασία

• Σύσταση Ι.Κ.Ε. – Διαδικασία – Κόστος – Δικαιολογητικά

• Πως θα μειώσετε τον φόρο και τον ΦΠΑ για την επιχείρηση σας

• Πως επιλέγεις έναν καλό λογιστή